Het onderstaande artikel werd afgelopen week geplubliceerd op de Manne's World blog. Tijd om het ook op Surifatu beschikbaar te stellen.
De misvatting van het Surinaamse burgerschap
Het is alom bekend dat de Surinaamse identiteit een kwestie van trots is. Veel mensen die in Suriname geboren of getogen zijn, in Suriname hebben gewoond, een Surinaams paspoort bezitten of Surinaamse roots hebben benadrukken graag het feit dat zij Surinamers zijn. Maar wat defineert het Surinamerschap. Is iemand die langer dan 10 jaar in Suriname heeft gewoond meer Surinamer dan iemand die er maar 5 jaar heeft gewoond. Is iemand die een Surinaams paspoort heeft meer Surinamer dan iemand met de Nederlands of Amerikaans paspoort.
Het vreemde is dat Surinamers zijn gek van Suriname, maar het niet altijd aan een ander gunnen. Veel Surinamers die langer dan 5 jaar in het buitenland hebben gewoond worden door de locals aangekeken alsof ze een compleet ander volk zijn. Vorig jaar waren heel veel mensen om me heen verbaasd dat ik naar de stembus ging. "Yu na wan witman, fa y'e ab wan Sranan papira". Ja, ik heb sinds m'n geboorte een Surinaams paspoort en heb 70% van m'n leven in Suriname gewoont, maar maakt mij dat meer of minder Surinamer dan iemand die een Nederlands paspoort heeft, maar zijn hele leven in Suriname heeft gewoond. Ben ik meer of minder Surinamer omdat ik het Sranan tongo wel volgens de correcte spelling schrijf (in plaats van "Joe na witman, fa joe ab Sranan papira"), of maakt het me juist minder Surinamer of dat Surinaams een taal van de straat is die geen taalregels kent.
En ander leuke situaties is wanneer Surinamers achter een product staan waarvan zij vinden dat het een Surinaams product is, terwijl 95% van de mensen de achtergrond van het product niet eens kent. Het meest actuele voorbeeld is de 'Je weet dat je Surinamer bent als ..' groepspagina op Facebook. Een goed initiatief dat binnen een dag meer dan 10.000 leden binnen heeft kunnen halen (Nadat het boven de 20.000 leden kwam hebben de oprichters van de groepspagina en page aangemaakt, omdat de groepspagina een paar gebreken met zich mee bracht). Heel leuk en goed ontvangen, maar boze tongen gingen alweer dat de pagina is opgezet door mensen die niet in Suriname wonen. Los van het feit dat de oprichters van deze pagina wel degelijk Surinamers zijn (maar inderdaad woonachtig in het buitenland zijn), wat maakt het uit?
De best bezochte websites over Suriname op het internet zijn vaak door mensen opgezet die niet in Suriname wonen en geen Surinaamse nationaliteit hebben. Maar dat betekend niet dat deze personen minder Surinamer zijn dan jij of ik, of dat de website geen Surinaams product is. Heel veel succesvolle Surinamers breken door in het buitenland, omdat de markt daar veel groter is en er meer mogelijkheden zijn, maar bij terugkomst in Suriname worden ze vreemd aangekeken omdat ze niet denken en handelen als 'Surinamers'. Vaak zijn deze 'internationale Surinamers' ook degenen zonder een Surinaamse nationaliteit, omdat het met een Surinaams paspoort in het buitenland gewoon heel erg moeilijk is om te bewegen. Voor veel Surinamers is het reizen met een Surinaams paspoort buiten de Caricom geen prettige ervaring. Aanvraag procedures voor visa en onbenullige douaniers die nog nooit eerder een blauw paspoort met groot 'Caricom' erop hebben gezien doen je jezelf soms afvragen of je inderdaad een vluchteling of asielzoeker bent.
Als je de statistieken erbij zou pakken zou je er snel achterkomen dat de helft van alle Surinamers op de wereld niet in Suriname woont. Ook wijzen de statistieken uit dat een groot deel van de Surinaamse economie rust of die helft van Surinamers die geld opstuurt naar Suriname of zelf terugkomt naar Suriname om het te besteden. Surinamers in het buitenland dragen in sommige situaties dus even veel of zelf meer mee aan de ontwikkeling van Suriname, door middel van koopkracht en investeringen, online presence en promotie en tal van andere manieren.
Maar, er is natuurlijk ook een keerzijde van de medaille. Veel Surinamers woonachtig in het buitenland, met name degenen die in Nederland wonen, praten vaak onbewust in een bepaalde mate van superioriteit. Ze kijken om zich naar de samenleving waarin zij zich bevinden en trekken conclusies over Surinamers en/of de situatie in Suriname op basis van hun eigen referentiekader. Dit veroorzaakt vaak onbegrip van Surinamers in het buitenland over de gang van zaken in Suriname, omdat zij de Surinaamse maatschappij willen weerspiegelen tegen de Westerse maatschappij waarin zij zich bevinden. Vaak pronken zij met ideeen over hoe 'hun' Suriname ontwikkeld zou kunnen worden, zonder er zich van bewust te zijn hoe de mechaniek en structuur van de Surinaamse samenleving in elkaar zit. Dit blijft vaak bij woorden en een groot percentage van degenen die een poging wagen om iets in Suriname op te bouwen, komen teleurgesteld terug.
Als wij kijken naar het proces van culturele integratie en assimilatie dan zien wij al snel waar de oorzaak van dit probleem ligt. Neem Nederland als voorbeeld. De autochtone bevolking mag dan wel om de zoveel tijd een doner kebab of roti naar binnen werken en het leuk vinden elke zondag op salsa en merengue les te gaan, maar gaat er nog steeds vanuit dat de nieuwkomer zich aanpast aan de bestaande cultuur, waaronder de directe communicatie, gestructureerd leven, afspraken nauwkeurig naleven en efficient werken.
In 2005 introduceerde de ntr: de nationale inburgeringstest. De test bestond uit drie onderdelen, te weten:
1. Kent u de mensen?
Vragen in dit onderdeel zijn gericht op de gebruiken en het gedrag van Nederlanders en het bewustzijn van het milieu
2. Kent u de regels?
Vragen in dit onderdeel gingen vooral over nationale instellingen
3. Kent u het land?
Hier lag de nadruk op de geschiedenis, topografie en de Nederlandse rechtstaat
Hoeveel deze test niet representatief is voor of iemand goed ingeburgerd is of niet (de gemiddelde autochtone Nederland heeft zelfs moeite om voor deze test te slagen), geeft het wel een beeld weer van wat in de Nederlandse samenleving belangrijk wordt geacht.
Om vervolgens de vertaalslag te maken naar de Surinaamse samenleving, dan kunnen we gerust het derde onderdeel achterwege laten, omdat topografie een kwestie is van hoe lang je in een land woont en hoeveel je van het land gezien hebt (tenzij je in een land als Amerika, China, Rusland of Brazilie woont) en gesprekken over geschiedenis en de Surinaamse rechtstaat altijd tot meningsverschillen leiden. Geen goede graatmeter tot mate van integratie dus. Voor de regels en de kennis over nationale instellingen geld hetzelfde verhaal, omdat formele en informele regels in Suriname niet hetzelfde zijn.
Dit brengt ons terug op het eerste onderdeel, kent u de mensen? Voor degenen die al langer dan 5 jaar niet meer in Suriname wonen, de volgende vragen:
- Wat is de beste zin die je kan gebruiken als je het gevoel hebt dat je wordt opgelicht en je op het punt staat om iets voor een veels te hoge prijs te kopen?
- Noem vier leden van de huidige nationale assamble en een huidige minister die bij hun eerste aanstelling jonger dan 30 jaar oud waren?
- Wat doe je als leidinggevende als donderdag een vrije dag is en een kwart van je personeel vrijdag vrij vraagt?
- Wat is TIK?
- Wat is een beter verjaardagscadeau: Een fles Borgoe, een chawa of een boek uit de top 5 bij de VACO?
- Je bent in het verkeer en je moet afslaan naar links, in je linkerspiegel zie je op 100 meter afstand een bromfietser aankomen. Je geeft richting, slaat af en de bromfietser remt niet af en vliegt tegen de zijkant van je auto aan. Wie is wettelijk fout?
Elke Surinamer (wonende in Suriname) kan 4 van deze 6 vragen beantwoorden zonder een seconde na te hoeven denken. Als jij dat niet kan betekend het dat je te lang niet meer in Suriname gewoond en je niet vreemd moet opkijken als je in 'je eigen land' als allochtoon wordt beschouwd.
Burgerschap is een moeilijk te definieren onderwerp en is meestal gebonden aan een plaats. Dat terzijde is er een duidelijk verschil tussen een Surinamer en een Surinaamse burger. Waar het begrip Surinamer een vrij los begrip is en aan best veel mensen toe te schrijven, is het burgerschap alleen toe te bedelen aan degenen woonachtig in Suriname. Daarom wil ik aan de Surinamers in het buitenland vragen om de Surinaamse burgers te respecteren, want hoeveel kritiek je ook hebt, vergeet niet dat zij ervoor zorgen dat jij af en toe op vakantie kunt komen en kunt genieten van je land. En als je serieus overweegt om je eigen land te komen ontwikkelen, het Surinaams burgerschap is aan verandering toe, we kunnen je hulp goed gebruiken.
Tan bun,
Hendrik Sabiso
Geen opmerkingen:
Een reactie posten